TRI DECENIJE OD NAPADA I PROTERIVANJA SRBA IZ ZAPADNE SLAVONIJE Operacija Bljesak imala samo jedan cilj...

Pre trideset godina, 1. maja 1995. hrvatske vojno policijske formacije napale su Srbe u Zapadnoj Slavoniji, zauzevši taj deo tadašnje Republike Srpske Krajine, pri čemu su ubijene 283 osobe srpske nacionalnosti, a proterano je najmanje 15.000 Srba. 

Bila je to zapravo kulminacija hrvatskog etničkog čišćenja Srba iz Slavonije, koje je trajalo sve vreme od 1991. godine. 

Tako su tokom decembra 1991. sa prostora Slavonije raseljena, proterana, brojna srpska sela, njih gotovo 200. 

Progon Srba je paralelno trajao na čitavom prostoru Slavonije, ljudi su maltretirani, masovno ostajali bez posla i stanarskog prava, imovina pljačkana, uništavana, srpsko kulturno i duhovno nasleđe demolirano i sistematski razarano. 

Sa prostora Pakraca, Daruvara, Lipika, Grubišnog polja, Požeške kotline, obronaka Papuka, oterano je tada oko 70.000 Srba.
Hrvatske vlasti su oformile i logore za Srba: "Pakračka poljana" i "Marino selo" u koje nisu dovođeni samo Srbi iz Slavonije, nego iz drugih krajeva, kao iz Zagreba. 

U vreme napada prvog dana maja 1995. deo Zapadne Slavonije koji je bio u sastavu Republike Srpske Krajine nalazio se u statusu zaštićene zona UN, pod imenom sektor "Zapad" UNPROFOR. 

Bez obaziranja na prethodne sporazume ili obaveze UN, četiri profesionalne brigade HV i više specijalnih formacija napale su u ranim jutranjim satima 1. maja 1995. južni i centralni deo zapadnoslavonskog dela Republike Srpske Krajine, i to paralelno od Novske prema Okučanima i jednim krakom prema Jasenovcu, i sa istoka iz pravca Nove Gradiške, prema Okučanima i put Stare Gradiške. 

Njihov prvi cilj bilo je presecanje i razbijanje snaga Srpske Vojske Krajine, odnosno njenog 18. Korpusa koji je pokrivao taj deo Zapadne Slavonije. 

Odatle se dalje nadiralo na Savu kod Jasenovca, kako bi bila onemogućena eventualna pomoć iz Republike Srpske. 
Nema dileme da je osnovni cilj hrvatskih vlastodržaca bilo odstranjivanje srpskog stanovništva sa prostora Zapadne Slavonije, kao sastavni deo planskog i sistematskog uklanjanja srpskog življa, odnosno etničkog čišćenja, sa celokupnog prostora Hrvatske, a uostalom, u meri mogućeg i BiH.

Po zvaničnim podacima, u akciji je učestvovalo oko 7.200 pripadnika hrvatskih snaga, profesionalnih pripadnika vojske i policije. 
Nasuprot se u Zapadnoj Slavoniji nalazilo, u sastavu 18. korpusa Srpske vojske Krajine, približno 4.000 lica, gotovo isključivo rezervisti, s minimalnim brojem profesionalaca.  

Vojne operacije odvijale su se 1. i 2. maja, a manjim delom i tokom naredna dva dana.
Na hrvatskoj strani poginula su 42 vojnika ili policajca, a ranjene su 162 osobe. 

Paralelno, ubijena su 283 lica srpske nacionalnosti a proterano najmanje 15.000 Srba, prema pojedinim navodima čak do 18.000.
Srpske formacije su razbijene, a srpsko stanovništvo sistematski proterano.  

Pritom, dok je trajao zbeg, povlačenje Srba, civila, na prostor južno od Save u Republiku Srpsku, kolone izbeglih hrvatske formacije su gađale iz vazduha kao i artiljerijskim dejstvima, maljutkama montiranim na helikopterima kao i streljačkom vatrom, snajperima.  

Hrvatsko ratno vazduhoplovstvo, letelice tipa MIG 21 u dva navrata su tokom ta dva dana gađale i Bosansku Gradišku, kada  je poginulo više lica, među njima i dvoje dece. 

Isto tako, hrvatska artiljerija je ciljala srpska sela na suprotnoj obali Save u Republici Srpskoj.
Odmah pošto su preživeli izbegli otišli, ostaci stradalih su pokupljeni, a prostor opran šmrkovima. 

Kada je potom predstavnik OUN Jasuši Akaši doveden, svi tragovi su bili uklonjeni. Prethodno, nikom od predstavnika međunarodnih organizacija pritup nije bio dozvoljen. 

Uhapšeno je približno 1.450 lica srpske nacionalnosti. Usledilo je njihovo odvođenje u logore, u Varaždinu, Bjelovaru, Virovitici, Novoj Gradiški, Slavonskoj Požegi. 

Potom je brojnima suđeno, uglavnom na osnovu lažnih, iskonstruisanih optužnica. 
Najveći broj Srba izbeglih iz Zapadne Slavonije tokom takozvane operacije "Bljesak" nije se nikada vratio. 

Većina je ostala na prostoru Republike Srpske, u BiH. Smatra se da se oko 1.500 osoba srpske nacionalnosti, uglavnom u poodmaklim godinama, kasnije vratilo u Slavoniju.

Valja naglasiti, formacije OUN, UNPROFOR, koje su imale obavezu zaštite stanovništva, pošto se dogodio napad hrvatskih vojno policijskih formacija, organizovano su se sklonile u svoje baze.

Isto tako, zapovednici hrvatskih formacija, generali Ante Gotovina i Mladen Markač, na procesu u takozvanom Tribunalu za bivšu Jugoslaviju sa središtem u Hagu, konačno su oslobođeni novembra 2012. godine, ma kakve odgovornost zbog događanja tokom i posle operacija "Bljesak" i "Oluja".

BONUS VIDEO:

 

Ostavite komentar