Od otpadnika do pobednika: DRAGOSLAV MIHAILOVIĆ danas slavi 92. rođendan

Srpski književnik i akademik Dragoslav Mihailović rođen je 17. novembra 1930. godine u Ćupriji gde je završio osnovnu školu i krenuo u gimnaziju kada je zbog pobune povodom hapšenja svojih drugova, koji su uhapšeni zbog političkih viceva, dobio dosije u obaveštajnim krugovima Jugoslavije.

Po završenoj gimnaziji upisao je jugoslovensku književnost i srpskohrvatski jezik na Filozofskom fakultetu Beogradu.

Godine 1949. izbačen je iz kandidature za člana Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) zbog navodne izjave da je partija likvidirala Savez komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), i da je Josip Broz Tito američki špijun.

Uhapšen je 15. septembra 1950. godine, a 28. februara 1951. godine prebačen na Goli otok. Tamo je proveo godinu dana, da bi 1957. godine diplomirao jugoslovensku književnost i srpskohrvatski jezik.

Foto: Youtube PrintScreen

Književno stvaralaštvo

Prvi poluknjiževni rad, humoresku pod naslovom "Pismo", objavljuje krajem 1957. u Ježevom kalendaru. Zatim nekoliko godina sarađuje u novosadskom časopisu Letopis Matice srpske. Matica srpska objavljuje 1967. i prvu njegovu knjigu, zbirku šest pripovedaka pod naslovom "Frede, laku noć", za koju dobija Oktobarsku nagradu Grada Beograda. Isti izdavač 1968. objavljuje i drugu njegovu knjigu, kratki roman "Kad su cvetale tikve". Treća knjiga, "Petrijin venac", izdata 1975. godine, osvojila je "Andrićevu nagradu". Roman "Čizmaši" objavio je 1983. i za njega dobio prestižnu Ninovu nagradu kritike, a 1985. godine i Nagradu Narodne biblioteke Srbije za najčitaniju knjigu godine.

Prema motivima svog romana 1969. godine napisao je dramu "Kad su cvetale tikve", koja je objavljena i, u oktobru te godine, pet puta igrana u Jugoslovenskom dramskom pozorištu, ali posle mnogobrojnih napada na političkim skupovima i u štampi, na radiju i televiziji, lične intervencije Edvarda Kardelja i javnog govora Josipa Broza Tita, skinuta je sa repertoara zbog eksplicitnog pominjanja golootočkih zatočenika. Posle toga drama četrnaest godina nije nanovo stavljena na repertoar - obnovljena je u Narodnom pozorištu u Beogradu 1984, a igrani film prema već otkupljenom scenariju nije snimljen. Roman je u zemlji bio devet godina praktično zabranjen, a isto toliko zvanični jugoslovenski diplomatski predstavnik odlagao je izlazak prevoda u jednoj socijalističkoj zemlji.

Foto: Youtube PrintScreen

Godine 1990. počeo je da objavljuje i dokumentarno-publicističku knjigu u više tomova "Goli otok" (poslednji, peti tom objavljen je 2012. godine).

Objavio je još publicistička dela i naučne studije "Kratka istorija satiranja" (1999), "Crveno i plavo" (2001), "Vreme za povratak" (2006), "Majstorsko pismo" (2007), kao i dramu "Skupljač" (2011).

Izabrana dela su mu štampana dva puta, u šest knjiga 1984. i u sedam knjiga 1990. godine. Osim pomenutih, dobio je Kočićevu nagradu za životno delo, "Račansku povelju" za celokupno književno delo, Vitalovu nagradu za zbirku pripovedaka "Preživljavanje", i mnoga druga književna priznanja.

Foto: laguna.rs

Za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti izabran je 1981, a za redovnog 1989. godine.

Dragoslav Mihailović smatra se jednim od najznačajnijih pisaca 20. veka. Iako su njegova dela u nekom momentu zabranjivana, ona su sada deo školske lektire. Takođe, pretočena su u predstave, filmove i serije, te prevođena na brojne svetske jezike.

Član je Odbora za proučavanje političkih progona kod nas posle rata i za Goli otok, kao i Odbora za Rečnik srpskohrvatskog književnog i narodnog jezika Srpske akademije nauka i umetnosti.

Na svečanosti u Andrićevom institutu u Andrićgradu 28. januara 2020. godine direktor ove ustanove Emir Kusturica, uručio je "Veliku nagradu Ivo Andrić" za životno delo Dragoslavu Mihailoviću.

Foto: Youtube PrintScreen

U junu 2020. godine žiri 48. Književnih susreta na Kozari doneo je odluku da nagradu "Skender Kulenović - Književni vijenac Kozare" dodeli upravo akademiku Mihailoviću.

Dragoslav Mihailović ima dvoje dece, sina Branislava i ćerku Milicu.

Živi i radi u Beogradu.

Ostavite komentar