Hrvatski spektakl u Beogradu prvi put posle 1949. godine: Krenulo 180 ljudi, četiri autobusa, dva šlepera, konji...

Gotovčeva opera "Ero s onoga svijeta", u produkciji zagrebačkog HNK, putuje u Beograd sa četiri autobusa i dva šlepera. U utorak je na putu 140 umetnika, muzičara, pevača i baletana, dok je oko 40 ljudi iz tehničke ekipe predstave u režiji Krešimira Dolenčića dan ranije, u ponedeljak, otputovalo za Beograd.

Ovo je gostovanje zagrebačke produkcije "Ere" u Beogradu posle 75 godina, odnosno prvo gostovanje Zagrebačke opere u Beogradu posle 44 godine, 16. oktobra u Narodnom pozorištu.

Prema podacima Narodne opere, prvo gostovanje Opere HNK Zagreb u Beogradu bilo je 30. maja 1911. godine sa Pučinijevom „Madam Baterflaj“. Od nacionalnih opera i opereta, HNK je prvi put u Beograd otišlo sa "Nikolom Šubićem Zrinjskim" 1927. godine, sa "Malom Florami" 1933. godine, dok je zagrebački "Ero s onoga svijeta" prvi put putovao u Beograd god. 1949, u eri Titovog „ne“ Staljinu. Operna kuća Zagreb poslednji put je bila u Beogradu 1980. godine, sa Pučinijevom „Boemom“, dok je Opera zagrebačka sa dramom i baletom nedavno bila: „Ciganka, ali najlepša“ gostovala je 2019. godine, a „Gospoda Glembajevi“ 2022 .

U predstavi „Era” Narodnog pozorišta u Beogradu, Valentina Fijačko (Đula), Stjepan Franetović (Mića, Ero), Terezija Kusanović (Doma), Ivica Čikeš (gazda Marko), Ljubomir Puškarić (Mlinar Sima), Nina Rašković ( Pastir) i Mario Bokun (Dečak). Operom diriguje Srboljub Dinić, a nastupa i baletski ansambl u kome su solo par Lada Rora i Tajguara Gular. U emisiji će biti angažovani beogradski konji, a ne oni sa zagrebačkog hipodroma, jer im je procedura prelaska granice bila isuviše komplikovana.

Domaćin, Narodno pozorište, koje se nalazi na Trgu Republike, prima više od 700 gledalaca, a reč je o pozorištu koje je počelo sa radom 1869. godine, čiji je „arhitekt“ bio i Hitlerov bombaš 1941. godine, a koji je više puta obnavljan. Poslednje renoviranje je bilo 1989. godine i koštalo je 4,5 miliona dolara. Osnivanje pozorišta, koje krasi rukopis bečkih radionica, vezuje se za trenutak kada Beograd, oslabljen turskom okupacijom, počinje da sustiže civilizacijske tekovine hrišćanskog sveta; ključna ličnost koja je želela pozorište bio je knez Mihajlo Obrenović.

Foto: wikipedia.org

"Ero" u Beogradu je uzvratni pozorišni susret, s obzirom da je domaćin, Narodno pozorište u Beogradu, bilo na drugom zagrebačkom operskom festivalu u septembru sa Verdijevom operom „Simon Bokanegra“.

"Ero" je izvanredan naslov za gostovanje opere u Beogradu posle rata, ne samo zato što je najpoznatija i najizvođenija hrvatska opera na svetu, već i zato što libreto promoviše ekumenizam. Naime, Milan Begović je u libretu opisao područje Dalmatinske Zagore gde su vekovima živeli zajedno katolici i pravoslavci, odnosno hrišćani Hrvati, kako su ih često nazivali sve do Titove Jugoslavije, koja je ukidanjem vere uništila opciju više zapadne nacionalnosti i više istočnjačke vere.

U libretu, Ero, u veličanstvenom duetu sa Đulom, peva „Ukrasio sam ti pantalone na Đurđevo dne“, pominjući veliki Prvi maj (u katoličkom aprilu, Jurjevo), za koji joj je poslao „venčanu burmu i kovčeg , šarena marama i bela bošča“.

„Ero” – koji postoji i u Dolenčićevoj lutkarskoj režiji, a čije su poslednje kolo popularnom muzikom obradili Tompson i Let 3 – prvi put je izveden na Dušni dan, 2. novembra 1935. godine. Pored Gotovčeve maestralne partiture, kritičari su pominjali da je predstava zapravo bila veoma duhovita.

Odmah posle prvog izvođenja, opera beleži više od pola veka slavne istorije, koja ide u dva pravca: zagrebačko pozorište gostuje sa operom po evropskim gradovima i prestonicama, a istovremeno je „Ero” igrao više od 80 puta van Hrvatske u sopstvenim produkcijama stranih kompanija.

Libreto je tako preveden na slovenački, mađarski, češki, bugarski, italijanski, nemački, slovački, engleski i finski. Izvođena je u Bugarskoj, Italiji, Mađarskoj, Austriji, Češkoj, Slovačkoj, Švajcarskoj, Nemačkoj, Poljskoj, Finskoj i Velikoj Britaniji. U prevodima se zvao, između ostalih, Ero, Džoker, Ero, il burlone caduto dal cielo, Ero, lo sposo caduto dal cielo, Le gaillard, tombe du ciel...

Foto: wikipedia.org

Godine 1936. u Brnu je igran „Ero” u češkom prevodu, dok ga je Beogradska opera uvrstila na svoj repertoar već 1937. godine. Pod naslovom „Ero, der Schelm“ predstava je izvedena u Karlsrueu 1938. godine, a 1940. „Ero“ je izvedena u Državnoj operi u Berlinu pod upravom Jakova Gotovca. Dve godine kasnije imao je premijeru u Bavarskoj državnoj operi u Minhenu, gde je Gotovac 24 puta izašao pred zavesu.

 

BONUS VIDEO:

 

Ostavite komentar