Ovo sigurno NISTE ZNALI: Velika TAJNA na čuvenoj SLICI Paje Jovanovića

“Proglašenje Dušanovog zakonika”, čuvena slika Paje Jovanovića, koja je još poznata i kao “Krunisanje cara Dušana”, jedno je od najpoznatijih dela srpske istorije umetnosti. Malo je poznato da je umetnik na njoj, osim cara Dušana, prikazao i još neke, kao stvarne, tako i epske ličnosti iz prošlosti Srbije.

Paja Jovanović je sliku “Proglašenje Dušanovog zakonika” radio po narudžbini Kraljevine Srbije tj. kralja Milana Obrenovića za potrebe Svetske izložbe u Parizu.

Foto: Youtube PrintScreen/Nenad Radosavljevic

 

Prvo delo, završeno 1900. nagrađeno je zlatnom medaljom u Parizu i tokom narednih godina postalo je veoma popularno, pa je Jovanović uradio još nekoliko varijanti, različitih formata, na više načina i za različite potrebe. Danas ih postoji sedam od kojih se najveća slika čuva u Narodnom muzeju u Beogradu.

Za potrebe slike, Paja Jovanović se mnogo spremao. Išao je u terenska istraživanje, proučavao je odeću, vojnu spremu, grbove srednjovekovne srpske vlastele, kao i freske iz crkava i manastira koje su mu poslužile kao inspiracija za likove.

Lik carice Jelene urađen je prema Mili, devojci u koju je Paja Jovanović u mladosti bio smrtno zaljubljen i koju je zaprostio, ali je brak odbio njen otac.

Foto: Youtube PrintScreen/ PRVA

Osim toga, slikar je na neki način i sam postao jedan od aktera dela, jer je kao jednog od zvanica na svečanosti naslikao i sebe.

Prepoznaćete ga u grupi dubrovačkih izaslanika, levo, ali i po tome što je to jedini lik na slici koji ne gleda u pravcu cara i carice već ka nama, posmatračima (mada, postoje i teorije da je u pitanju kralj Milan koji je i naručio delo).

Foto: sr.wikipedia.org

Takođe, manje je poznato da se za svaki lik koji se pojavljuje na slici zna koga predstavlja! Sam Paja Jovanović je pre izrade slike napravio skicu na kojoj je i označio ličnosti koje je prikazao.

Pored istorijskih, na delu su se našle i polulegendarne ličnosti, kao i one iz epske poezije.

1. Car Dušan – prvi krunisani car srpske države, poznatiji kao Dušan Silni

2. Carica Jelena – bugarska plemkinja, supruga cara Dušana i majka cara Uroša

3. Uroš, srpski kralj – sin i naslednik cara Dušana, poznatiji kao Uroš Nejaki

4. Patrijarh Joanikije – prvi srpski patrijarh, kasnije proglašen za svetitelja

5. Patrijarh Kir Simeon – bugarski trnovski patrijarh koji je, pored Joanikija, obavio čin krunisanje cara Dušana

6. Vukašin Mrnjavčević – srpski srednjovekovni velikaš i kasnije savladar cara Uroša sa titulom kralja

7. Jovan Oliver – veliki vojvoda. jedan od najznačajnijih vojskovođa cara Dušana

8. Sevastokrator Dejan – velikaš i oblasni gospodar, rodonačelnik porodice Dejanovića

9. Kir German – iguman Atonske Gore

10. Gojko Mrnjavčević – jedan od trojice braće Mrnjavčević i veliki logotet (vizantijska titula, najverovatnije neka vrsta “šefa” dvorske kancelarije)

11. Nikola Buća – protovestijar cara Dušana (rizničar)

12. Palman Braht – vitez pustolov i vođa nemačkih najamnika koji su služili kao lična, telesna garda cara Dušana

13. Uglješa Mrnjavčević – carski konjušar, brat Vukašina i Gojka Mrnjavčevića, kasnije despot i jedan od najmoćnijih velmoža posle raspada Dušanovog carstva

14. Simeon Nemanjić – sin kralja Stefana Dečanskog, polubrat cara Dušana koji se posle njegove smrti i sam proglasio za cara

15. Jovan Aleksandar – bugarski car, brat carice Jelene

16. Jovan Kastrijota – srednjovekovni plemić, deda Skenderbega

17. Giunius Derse – izaslanik Dubrovačke Republike

18. Giunius de Calichio – izaslanik Dubrovačke Republike

19. Nifficus Nik Condola – izaslanik Dubrovačke Republike

20. Avrambek – kefalija (najviši izaslanik) Sera

21. Mancil Liverija – vojvoda nad Volerom, Serezom i Strumom

22. Angel Metohita

23. Aleksija Camplakon – veliki čauš tj. glasnik, prenosilac carevih naredbi

24. Kesar Preljub – srpski plemić i vojskovođa, jedan od najuticajnijih velikaša na dvoru cara Dušana

25. Grgur Orlović – navodni predak Grgura Orlovića, junak Kosovskog ciklusa epskih narodnih pesama (polulegendarna ličnost)

26. Hrabrenović – vidi se samo barjak, verovatno još jedan predstavnik viđenije plemićke porodice

27. Baošić – u pitanju je predstavnik porodice Balšić, koji su kasnije vladali Zetom

28. Kobilović (Obilić) – vidi se samo barjak, najverovatnije u pitanju mitska ličnost, otac Miloša Obilića

29. Rade Oblačić – još jedna ličnost iz epskih pesama. Njegov istorijski pandan je vlastelin Radič Postupović (ili neki njegov predak)

30. Andronik – kefalija tj. najviši predstavnik lokalne uprave grada Drame

31. Andronik Kantakuzen bel Hartularja – verovatno predstavnik vizantijeske vladarske porodice Kantakuzin

 

Ostavite komentar