ZAŠTO RATUJU INDIJA I PAKISTAN? Geopolitička tempirana bomba je Kašmir, a evo i zašto

Kašmir, himalajski region na severu indijskog potkontinenta, već više od sedamdeset godina predstavlja jedno od najnestabilnijih žarišta na svetu.

Od sticanja nezavisnosti od Britanskog Carstva 1947. godine, Indija i Pakistan su vodili više ratova i sukoba, gotovo svi zbog prava na Kašmir, koji obe zemlje smatraju svojom teritorijom. 

Nakon podele Britanske Indije na većinski hinduističku Indiju i muslimanski Pakistan, Kašmir je postao predmet spora. Iako je imao pretežno muslimansko stanovništvo, tadašnjim Kašmirom je vladao hinduistički princ. U oktobru 1947. godine izbio je prvi rat između dve novoosnovane države.

Sukob, u kojem su poginule hiljade ljudi, završen je 1948. godine bez konačnog rešenja.

Zbog ponovljenih sukoba između Indije i Pakistana u oblasti Kašmira, nekoliko azijskih aviokompanija je odlučilo da preusmeri ili otkaže letove ka i iz Evrope.

Više od dvadeset međunarodnih letova izbeglo je pakistanski vazdušni prostor, a do srede ujutru otkazana su 52 leta ka ili iz Pakistana, prema podacima sajta FlightRadar24.

 

Podela na tri dela i linija kontrole

Godine 1949., uz posredovanje Ujedinjenih nacija, uspostavljena je linija prekida vatre, koja je podelila Kašmir na dva dela - jedan pod indijskom, a drugi pod pakistanskom kontrolom.

UN je tada obećao referendum među stanovnicima Kašmira kako bi odlučili da li žele da pripadnu Indiji ili Pakistanu. Taj referendum, međutim, nikada nije održan.

Danas je Kašmir podeljen na tri dela koja kontrolišu tri nuklearne sile. Indija upravlja južnim i centralnim delom regije, poznatim kao Džamu i Kašmir, kao i planinskom regijom Ladakh na istoku, koja obuhvata strateški važno područje Siačen.

Pakistan drži jugozapadni deo pod nazivom Azad Kašmir i severni deo poznat kao Gilgit-Baltistan. Kina, s druge strane, kontroliše visokoplaninsku pustinju Aksai Čin na severoistoku, na koju pravo polaže i Indija smatrajući je delom Ladakha.

Granica između indijskog i pakistanskog dela Kašmira poznata je kao Linija kontrole (LoC). Iako nije međunarodno priznata kao zvanična granica, LoC danas predstavlja faktičku razdjelnicu između teritorija pod upravom dve države. Linija je potvrđena nakon rata 1971. godine i zasniva se na Karači sporazumu iz 1949. godine, kojim je uspostavljeno primirje uz nadzor Ujedinjenih nacija.

Strateška važnost

Važnost Kašmira ogleda se i u vodenim izvorima, jer voda iz ključnih reka poput Inda, koje izviru u indijskom delu Kašmira, ima strateški značaj za pakistansku poljoprivredu i snabdevanje pijaćom vodom. Iako postoji Sporazum o rekama Inda iz 1960. godine, Pakistan strahuje da bi Indija, u slučaju pogoršanja odnosa, mogla manipulisati protokom reka koje su od vitalnog značaja za pakistansko područje Kašmira.

Za Indiju je Kašmir pre svega pitanje religije i bezbednosti, jer regiju dele tri nuklearne sile. Kontrola nad tim područjem Indiji pruža geopolitičku dubinu i odbrambenu prednost u slučaju vojnog sukoba, posebno u planinskim pograničnim zonama poput Siačena i Ladakha.

Kašmir je, što je potvrdila i nova eskalacija sukoba, jedno od najopasnijih geopolitičkih žarišta na svetu. Sukob je u poslednje tri decenije odneo desetine hiljada života, a konačno rešenje i dalje se ne nazire.

BONUS VIDEO: 

Ostavite komentar